Φλιντστοουνσ 50 χρόνια

Υπήρχαν στη νεολιθική εποχή κινηματογράφοι, και μάλιστα υπαίθριοι; Οσο απίθανο κι αν ακούγεται, Ευρωπαίοι ερευνητές διατύπωσαν μια πρωτοποριακή θεωρία, σύμφωνα με την οποία οι ακολουθίες από προϊστορικές βραχογραφίες λειτουργούσαν κατά τρόπο που θυμίζει έντονα τον σύγχρονο τρόπο ψυχαγωγίας. Χρησιμοποιώντας το προϊστορικό υλικό, οι ειδικοί προχώρησαν και στη σκηνοθεσία κινηματογραφικών ταινιών μικρού μήκους.

Μπορεί τα πράγματα να μην έγιναν όπως τα φαντάστηκαν οι δημιουργοί των Φλίντστοουνς, αλλά το σίγουρο είναι πως οι πολύ μακρινοί πρόγονοί μας έβλεπαν ζωγραφιές που σχημάτιζαν μια ιστορία


Βρετανοί και Αυστριακοί ανθρωπολόγοι μελέτησαν βραχογραφίες ηλικίας τριών έως έξι χιλιάδων ετών, κυρίως από την περιοχή Βαλκαμόνικα της ιταλικής Λομβαρδίας. Και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι πρόγονοί μας διέθεταν ήδη κατά την πρώιμη νεολιθική ή την Εποχή του Χαλκού μία, έστω και πρωτόγονη, μορφή κινηματογράφου. Σε πολλές τοποθεσίες της κοιλάδας οι προϊστορικές ζωγραφιές ακολουθούν συγκεκριμένη σειρά, «δίνουν την εντύπωση, ότι δεν είναι μεμονωμένες και στατικές, αλλά σχηματίζουν μια ιστορία -όπως συμβαίνει και στον κινηματογράφο» λέει χαρακτηριστικά ο Φρέντερικ Μπέικερ από το Μουσείο Αρχαιολογίας και Ανθρωπολογίας του βρετανικού Κέμπριτζ, που προΐσταται της μελέτης μαζί με συναδέλφους του από την αυστριακή πανεπιστημιακή Σχολή Εφαρμοσμένων Επιστημών Σεντ Πέλτεν και το γερμανικό πανεπιστήμιο της Βαϊμάρης, Μπάουχαους. Ο Φρ. Μπέικερ ύστερα από σπουδές αρχαιολογίας απασχολήθηκε ως σκηνοθέτης για το BBC και η εμπειρία του τον βοήθησε ν' αναγνωρίσει τη σημασία στις ακολουθίες των προϊστορικών βραχογραφιών.






Κατά τη γνώμη του, κι άλλα στοιχεία ενισχύουν τη θεωρία περί νεολιθικού «κινηματογράφου». Οι ακολουθίες απεικονίσεων της ιταλικής υπαίθρου δεν εμφανίζονται σε τυχαία σημεία, αλλά σε συγκεκριμένα, όπου οι φυσικές φωτοσκιάσεις κατά τη διάρκεια της ημέρας επιτείνουν τις εντυπώσεις των θεατών -κάτι που στον σημερινό κινηματογράφο επιτυγχάνεται με σύγχρονα μέσα. Πέραν τούτου, οι προϊστορικοί καλλιτέχνες επέλεγαν βράχους ιδιαιτέρως λειασμένους από τους παγετώνες, η υφή των οποίων συντελεί στην ανάδειξη των απεικονίσεων ως αναγλύφων. Επιπλέον, οι επιλεγμένες τοποθεσίες με τις βραχογραφίες είχαν συνήθως εντυπωσιακή θέα- οι καλλιτέχνες περιλάμβαναν στο έργο τους και το στοιχείο του τοπίου.






Ιδιαίτερο ρόλο έπαιζε, όπως φαίνεται, και η ακουστική της τοποθεσίας των προϊστορικών έργων, αφού εντοπίστηκε φαινόμενο ηχούς. Ο Χάνες Ραφασέντερ, επικεφαλής του Ινστιτούτου Παραγωγών για ΜΜΕ στο Σεντ Πέλτεν, υποθέτει και κάποιο είδος μουσικής υπόκρουσης, μάλιστα έγινε και μια δοκιμή με κέρας των Αλπεων, ο ήχος του οποίου παρουσιάζει ομοιότητες με αυτόν του νεολιθικού αυλού. Οι ειδικοί υποθέτουν ακόμη και την παρουσία ενός ή περισσότερων αφηγητών, που «έντυναν» το θέαμα με σχετικές εξιστορήσεις.






Η διατύπωση της θεωρίας περί νεολιθικού κινηματογράφου οδήγησε και στην προσπάθεια «αναπαράστασης» των προϊστορικών εφέ με σύγχρονα μέσα -με τη συμβολή της τεχνικής «animation» οι δισδιάστατες βραχογραφίες μετατράπηκαν σε τρισδιάστατες κινούμενες εικόνες, ενώ δοκιμάστηκαν πολλές διαφορετικές προοπτικές. Η προσπάθεια απέδωσε κινηματογραφικές ταινίες μικρού μήκους, μία από τις οποίες προβάλλεται ήδη ως βίντεο. Οι ιστορίες στηρίζονται σε σκηνές κυνηγιού, πολέμου ή τελετουργιών, όπου οι μορφές φέρουν δόρατα, ξίφη ή εντυπωσιακά στολίδια κεφαλής, αντίστοιχα.






Πηγές: (Γαλλικό Πρακτορείο, dpa, Spiegel online) ΟΛΓΑ ΚΟΛΙΑΤΣΟΥ enet.gr